Bakuchiol - het nieuwe wonder ingredient in cosmetica?

Bakuchiol wordt steeds vaker geprezen als het huidvriendelijker alternatief voor retinol (vitamine A) - een van de belangrijkste anti-aging ingredienten in cosmetica. Wat doet vitamine A precies voor je huid? En is Bakuchiol inderdaad een gezonder alternatief? Of 'to good to be true'? Lees het in deze blog. 

Waarom is Vitamine A belangrijk voor je huid?

Volgens vele onderzoeken is vitamine A een van de beste natuurlijke ingredienten voor de gezondheid van de huid [1] [2] [3] [4]. Het helpt bij:

• De aanmaak van nieuwe cellen.
• Vermindering van pigmentatie.
• Verbeteren van je huidbarriere (dikker maken).
• Verbeteren van hydratatie van je huid.
• Verhogen van het collageen gehalte in je huid. Wat o.a. helpt tegen (diepe) rimpels en huidstevigheid.
• Verbeteren van de elasticiteit (soepelhuid) van je huid.
• Verminderen van acne.

Verschillende vormen vitamine A

Vitamine A is een in vet oplosbare vitamine. De pure vorm van vitamine A is retinol. In je lichaam wordt vitamine A opgeslagen in ester vorm, zoals retinyl palmitate, retinyl stearate, retinyl propionate of retinyl acetate. Als je lichaam vitamine A nodig heeft, zetten enzymen in je lichaam deze om naar de actieve vorm vitamine A.

Maar dan zijn we er nog niet. Vitamine A zuur (retonoic acid of tretinoine) is  waarin vitamine A wordt omgezet zodat het zijn werking kan doen in je lichaam. Daarvoor wordt vitamine A eerst omgezet in retinaldehyde en daarna in retinol zuur.

Provitamine A is een voorloper van vitamine A. De belangrijkste en meest bekende vorm is beta-caroteen. In je lichaam wordt provitamine A opgeslagen. En omgezet in vitamine A op het moment dat je lichaam dit nodig heeft. Ons lichaam heeft 12 mg betacaroteen nodig om 1 mg vitamine A (retinol) te produceren. 

Vitamine A in voeding

Vitamine A vind je in dierlijke producten als lever, roomboter en geitenkaas.  Provitamine A in de vorm van beta-caroteen vind je in wortelen en andere oranje en geel gekleurde groenten en fruit. Ook groene bladgroenten als paksoi en boerenkool zijn rijk aan provitamine A. Eigeel, boter en zalm zijn goede dierlijke beta-caroteen bronnen. 

Beta-caroteen in plantaardige vorm neem je tot tien keer beter op in combinatie met een vetstof. Ook als vers sap of licht verhitten van bijvoorbeeld groenten of fruit maakt beta-caroteen makkelijker beschikbaar voor je lichaam. Teveel verhitten breekt het beta-caroteen juist weer af. 

Vitamine A in cosmetica

In cosmetica wordt meestal retinyl palmitate (vitamine A-palmitaat, een van de vitamine A esters) gebruikt. Pure vitamine A in een product zou meteen oxideren en al in het potje haar werking verliezen. Ook op de huid oxideert vitamine A razendsnel, door bijvoorbeeld lucht, licht, zon of water. Retinyl palmitate wordt in je lichaam opgeslagen en door enzymen in je huid omgezet naar de actieve  vorm van vitamine A  (retinol) als je huid dit nodig heeft. 

Van retinyl palmitate in een creme wordt 8% omgezet in retinol. Daarvan dringt 1% door in de onderliggende huidlagen om huidverbetering te stimuleren. Dat klinkt niet veel, maar een concentratie van 0,5% vitamine A-palmitaat in een cosmetisch product is al voldoende voor een maximaal effect. Hogere percentages hebben geen betere werking. Behalve bij slechte opname door de huid. 

Ook gebruikt in cosmetica, maar minder vaak dan retinyl palmitate is retinyl propionate. Naar de werking hiervan is de laatste jaren veel onderzoek gedaan. Met wisselende resultaten [5], [6] Retinyl propionate lijkt effectiever dan retinyl palmitate. En nog effectiever in combinatie met niacinamide en johannisbroodboompeul extract. [7] 

Minder vaak gebruikt in cosmetica, maar sterker dan retinyl palmitate is retinaldehyde. Het kost minder 'stappen' om retinaldehyde om te zetten in retinol (vitamine A) dan bij retinyl palmitate. Uit onderzoek blijkt dat retinaldehyde sterker effect heeft dan retinol in een aantal anti-aging functies [8] Ook bij acne lijkt retinaldehyde een sterker effect te hebben dan retinol [9] en minder kans op huidirritatie te geven.

Retinol, retinaldehyde en retinol esters in cosmetica producten zijn veelal de synthetische versies. In ieder geval bij vegan merken. 

Nadelen van Vitamine A

Nadeel van zowel vitamine A , retinaldehyde als vitamine A esters is dat ze huidirritatie, een droge huid of huidschilfering kunnen veroorzaken. Ze zijn bovendien heel gevoelig voor zonlicht. Waardoor een deel van de werking verloren kan gaan. Maar ook schade kunnen geven, doordat door invloed van zonlicht vrije radicalen aangemaakt kunnen worden. Deze zorgen o.a. voor huidveroudering. Het is daarom aan te bevelen (cosmetica) producten met retinol, retinol esters of retinaldehyde alleen 's nachts te gebruiken.

Veilig bij zwangerschap?

Van vitamine A wordt gezegd dat tijdens je zwangerschap voorzichtig moet zijn met de inname er van, omdat het de kans op miskraam, doodgeboorte, laag geboortegewicht en ernstige geboorteafwijkingen zou vergroten. 

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A is voor een volwassene gesteld op 680 mcg (microgram) voor een vrouw en 800 mcg voor een man of zwangere vrouw. Met volgens de Gezondheidsraad een veilige bovengrens van 3000 mcg per dag.  Vitamine A kampioen lever bevat 9800 mcg per 100 gram. Vandaar dat gezegd wordt voorzichtig te zijn met het eten van lever tijdens de zwangerschap.

Maar let op! Wereldwijd zijn er meer mensen met een vitamine A tekort dan een 'overschot'. Met alle nadelige gezondheidseffecten van dien. Vitamine A is een van de meest cruciale vitamines tijdens een zwangerschap en borstvoedingsperiode! Voorzichtig met vitamine A gebruik geldt dus alleen als je geen tekort hebt.

Moet je tijdens je zwangerschap ook voorzichtig zijn met vitamine A of afgeleiden in cosmetica producten? Uit twee onderzoeken waarin een groep retinoiden op de huid had gebruikt tijdens de zwangerschap en een groep niet, kwamen geen verhoogde risico's naar voren. [10], [11] 

Bovendien wordt een vitamine A afgeleide in een huidverzorgingsproduct normaliter in de huid opgeslagen, om omgezet te worden in vitamine A voor de huid wanneer nodig. En zal dus niet snel in de bloedbaan terechtkomen. 

Toch wordt bij deze onderzoeken aangegeven dat het gebruik van cosmetica met vitamine A of afgeleiden niet aan te raden is tijdens de zwangerschap. De studie resultaten zijn vooral als geruststelling voor vrouwen die tijdens de zwangerschap vitamine A op de huid gebruikt hebben. Naar mijn idee, moet je doen wat voor jou veilig voelt. Het lijkt niet echt kwaad te kunnen om cosmetica met vitamine A te gebruiken tijdens je zwangerschap.

Van provitamine A in de vorm van beta-caroteen kun je niet teveel binnen krijgen. Je lichaam zet alleen datgeen wat nodig om in vitamine A. Het enige bij effect van een hele hoge beta-caroteen inname is het geel verkleuren van je huid. Dit is geheel onschuldig, dus niet schadelijk voor je gezondheid. [12]

Wat is Bakuchiol?

Bakuchiol is een extract, uit de bladeren en zaden van de Psoralea Coryfolia plant uit India. En wordt gezien als het plantaardige en huidvriendelijke alternatief voor retinol (vitamine A). In de Ayurvedische en Chinese geneeskunde is Bakuchiol al vele jaren een belangrijk ingredient. Is het in cosmetica het nieuwe wonder ingredient voor je huid? Of 'to good, to be true'?

Super anti aging ingredient

Uit kleinschalige onderzoeken blijkt Bakuchiol inderdaad minimaal zo effectief als vitamine A of afgeleiden hiervan, zonder de nadelen van vitamine A. [13] [14] Een recent uitgebreider onderzoek in 2022 bevestigt de eerdere bevindingen [15]. 

In vergelijking met vitamine A en afgeleiden is Bakuchiol een relatief nieuw ingredient. Alhoewel eerste onderzoeken veelbelovend lijken, is meer onderzoek nodig om de werking goed te doorgronden, lange termijn effecten te bestuderen en er achter te komen hoe de interactie van Bakuchiol met andere ingredienten in een huidverzorgingsproduct is. Naar vitamine A en afgeleiden wordt al vanaf 1980 onderzoek gedaan. [16]

Huidvoordelen van Bakuchiol

Uit eerste klinische studies blijken volgende huidvoordelen

• Vermindert fijne lijntjes, rimpels.
• Stimuleert de aanmaak van collageen, wat zorgt voor een steviger en soepeler huid.
• Vermindert hyperpigmentatie.
• Anti-oxidant. Beschermt je huid tegen schade door huidverouderende vrije radicalen. 
• Ontstekingsremmend. Verbetert acne huid of psoriasis. 
• Heelt de huid.
• Vermindert roodheid en verzacht huidirritatie.
• Huidvriendelijk. In tegenstelling tot vitamine A veroorzaakt het geen huidirritatie, droge huid of roodheid.
• Geeft geen reactie met zonlicht. Waardoor je het ook veilig als dagverzorging kunt gebruiken. 
• Kan in combinatie met vitamine C gebruikt worden. Vitamine A en vitamine C kunnen niet tegelijkertijd gebruikt worden, vanwege de zuurgraad. 

Een concentratie Bakuchiol tussen de 0.5 en 2% in een cosmetica product geeft volgens onderzoek het beste resultaat.

Bakuchiol en retinol een power duo?

Bakuchiol lijkt de werking van retinol te versterken als deze in combinatie gebruikt worden. Door de kalmerende werking van Bakuchiol kan het zijn dat je huid retinol beter kan verdragen. Ook zorgt Bakuchiol ervoor dat retinol langer zijn werk kan doen voordat het afgebroken wordt door licht of lucht. En dat  retinol beter stabiliseert in een cosmetica product.

To good to be true?

Volgens de Indiase celebrity dermatoloog dr Jaishree Sharad duurt het bij Bakuchiol langer om dezelfde effecten te bereiken als bij retinol. [17] Dit is echter tegengesteld aan de uitkomsten van onderzoeken die zijn gedaan.

Naar Bakuchiol en de effecten ervan op je huid is nog veel minder (langdurig) onderzoek gedaan dan naar vitamine A. De eerste studies zijn veelbelovend. Bakuchiol lijkt een zeer goed plantaardig alternatief voor retinol. Maar bewijs van de effecten op de huid zijn nog minder hard dan bij retinol. Dat al ruim 50 jaar wordt onderzocht.

Onder andere voor pure, natuurlijke merken die geen synthetische of dierlijke ingredienten willen gebruiken lijkt Bakuchiol een heel waardevol ingredient.

Provitamine A als anti-ageing alternatief?

En provitamine A dan? Zoals beta-caroteen. Dat is toch ook geheel plantaardig en wordt in je lichaam omgezet in vitamine A, als je lichaam vitamine A nodig heeft? Provitamine A bestanddelen leveren een belangrijke bijdrage om je huid gezond en jonger te houden en te beschermen. Maar hebben minder sterke anti-aging effecten dan retinol heeft. Gebruikt in combinatie met andere krachtige ingredienten in een cosmetica product kan beta-caroteen goede anti-aging effecten geven.

• Provitamine A, en dan vooral de beta-carotenen is een supersterk anti-oxidant. Veel sterker dan retinol. In die zin hebben ze zeker een heel belangrijke anti-aging werking, omdat anti-oxidanten de vorming van huidverouderende vrije radicalen tegengaan.
• Voor andere anti-aging functies is retinol tot 12 keer sterker dan provitamine A/beta-caroteen. 
• Bijvoorbeeld koudgeperste Senchi olie heeft door de combinatie van provitamine A met o.a. vitamine E en essentiele vetzuren een sterk anti-aging effect. En helpt tegen acne en psoriasis.
• Wil je ook een werking tegen hyperpigmentatie? Kies dan voor een combinatie met bijvoorbeeld bepaalde vormen van vitamine C, zoethout extract, niacinamide, ellaginezuur (in frambozen) en moerbei extract.

Conclusie

Vooralsnog lijkt de anti-aging werking van Bakuchiol voor je huid veelbelovend. Nog meer onderzoek is nodig om dit met meer zekerheid te kunnen zeggen. Een recent, uitgebreid onderzoek in 2022 bevestigt echter de uitkomsten van eerdere kleinschalige onderzoeken. 

Dat Bakuchiol anti aging voordelen voor je huid heeft, is dus niet onwaarschijnlijk. Kwaad voor je huid lijkt Bakuchiol in ieder geval niet te kunnen. In de Ayurvedische geneeskunde wordt het al eeuwen gebruikt om wonden te helen en ontstekingen te remmen. 

In vergelijking met provitamine A/beta-caroteen springt Bakuchiol er uit als het gaat om een vergelijkbare anti-aging werking als vitamine A in cosmetica producten. 

De enige manier om er achter te komen of Bakuchiol jouw huid een verjongingsboost geeft is het uit te proberen. Gebruik eventueel op een helft van je gelaat een Bakuchiol product en op de andere helft een Retinol product. En ontdek of je verschil ziet. 

In INDISHA's assortiment vind je Bakuchiol onder andere in het Bakuchiol serum van INIKA Organic en in de Essential Eye Fix van de Mamiel.