Synthetische of natuurlijke geurstoffen - Is er een verschil?

Bij het selecteren van merken voor INDISHA heb ik een tijdje geworsteld met de vraag of natuurlijke geurstoffen in producten nu wel of niet schadelijk voor je huid zijn. Omdat er zowel literatuur is die aangeeft dat alle geurstoffen huidirritatie kunnen oproepen, als andere studies waar de eeuwenoude aromatherapeutische en genezende werking van essentiële oliën uit blijkt en van huidirritaties geen sprake is. Wat is nu waarheid? 

Natuurlijke geurstoffen versus synthetische

Essentiële oliën, verkregen door stoomdestillatie of via kostbare CO2 extractie bevatten van nature een melange aan geurstoffen uit de bloem of plant waar de olie uit verkregen wordt.  

Synthetisch (samengestelde) geurstoffen zijn door mensen nagemaakte geurstoffen. En worden los of als combinatie van losse geurstoffen aan cosmetica producten toegevoegd, maar ook bijvoorbeeld aan voedingsmiddelen. De productie ervan is goedkoop. Een geur is steeds identiek, omdat deze niet wordt beïnvloedt door steeds wisselende factoren uit de natuur. 

Om bijvoorbeeld het de geurstof vanilline uit een vanillestokje te extraheren is een paar maanden durend fermentatieproces nodig. De meeste 'natuurlijke' vanille aroma's worden dan ook fabrieksmatig geproduceerd. Uit lignine, een bijproduct uit de papierindustrie. Niet raar dus, dat het natuurlijke vanille aroma uit de biologische winkel, zoveel duurder is dan de flesjes uit de supermarkt. 

Natuurlijke geurstof is niet altijd puur natuur

Vanuit EU wetgeving, mogen biotech geurstoffen, enzymatisch of bacterieel geproduceerd met behulp van (genetisch gemodificeerde) gisten of bacteriën, ook 'natuurlijk' heten.

Bijvoorbeeld vanilline (vanille aroma) kan met behulp van bacteriën, op biotechnologische wijze geproduceerd worden uit het in veel planten voorkomende ferulazuur. Dit mag 'natuurlijke aroma' genoemd worden. Terwijl er geen vanille stokje aan te pas komt. 

De industriële processen om een dergelijke geurstof te maken zijn niet identiek aan de natuurlijke processen in een plant om een geurstof te produceren. Bovendien kunnen mogelijke bijproducten uit het industriële proces in het eindproduct terechtkomen. Voor de plant heeft het produceren van een geurstof een natuurlijke functie.

Verwarring op het etiket

Synthetische geurstoffen cocktails vind je vaak op het etiket van je cosmetica product terug als 'Parfum' of 'Fragrance' of als losse parfumstoffen zoals eugenol, linalol of limonene. 

Ook bij natuurlijke cosmetica producten zie je echter regelmatig de term 'Parfum' op de ingrediëntenlijst staan. Dit zijn parfumstoffen uit de natuurlijke essentiële olien in het product. Geen synthetische geurstoffen. 

Wettelijk is het verplicht om losstaande geurstoffen als eugenol of linalool op het etiket van een cosmetica product te vermelden, als er meer dan een bepaald percentage in het product zit. Ook als deze 'losse' geurstoffen onderdeel zijn van een natuurlijke essentiële olie. In plaats van toegevoegde 'losse' synthetisch geproduceerde geurstoffen.

Zijn alle geurstoffen huidirritanten?

Volgens een aantal wetenschappers maakt het niet uit of een geurstof synthetisch of natuurlijk is, de moleculaire samenstelling is gelijk. En zijn alle potentiële huidirritanten. Een andere stroming geeft aan dat er een verschil is tussen synthetische, geïsoleerde geurstoffen (dus bijvoorbeeld kunstmatig gemaakt vanilline, geraniol of citronellol) of een mix hiervan, of natuurlijke geurstoffen in 'volledige' vorm. Laatste is een natuurlijke essentiële olie verkregen uit een plant of bloem, die een combinatie van geurstoffen als bijvoorbeeld geraniol en citronellol bevat. 

Naar mijn mening is er inderdaad een verschil. Bijvoorbeeld de essentiële olie van lavendel en roos bevat als hoofdbestanddeel linalol, geraniol en citronellol. Wat zou betekenen dat heel veel mensen zouden moeten reageren op deze oliën. Uit de praktijk blijkt dat dit niet vaak voorkomt. Essentiële oliën worden al honderden jaren in cosmetica producten verwerkt of therapeutisch ingezet. Met een aantoonbare therapeutische werking. Bijvoorbeeld vanuit de Ayurvedische leer. 

Conclusie

Naar mijn mening kan voor de meeste mensen het gebruik van 100% pure essentiële oliën in cosmetica producten geen kwaad en juist een toegevoegde waarde voor de huid hebben. Mits verstandig gebruikt. Ze worden in pure cosmetica producten gebruikt om hun therapeutische en/of aromatherapeutische werking. En op een zuivere manier verkregen uit planten of bloemen. Bovendien is de werking op de huid van deze producten uitgebreid onderzocht door de ontwikkelaars. Ook bij gebruik op lange termijn. 

Alles waar 'te' voor staat is niet goed voor ons, dat geldt ook voor pure geurstoffen. Gebruik bij eigen essentiële olie melanges voor op je huid, altijd een plantenolie als basis. Nooit de pure essentiële olie, daarvoor zijn de oliën te geconcentreerd. En wissel eventueel om de zoveel tijd eens van cosmetica product. Zodat je huid wat afwisseling krijgt. 

Pure parfums bevatten net als parfums met synthetische geurstoffen melanges, relatief hoge percentages geurstoffen. Deze af en toe op de huid gebruiken is naar mijn idee prima. Gebruik je ze dagelijks, spuit ze dan eventueel op je kleding.

Bronnen: dr Saulius Alkaitis, dr Baumann, dr Hauschka, NRC; Grapefruitsmaak uit de bioreactor; 07-02-2015; Hester van Zanten, De Beauty Professional; 2022; editie 2; pag 12, Wikipedia